Kablo Başlıkları

KABLO BAŞLIKLARI
Elektriksel ve mekanik enerji devamlılığını sağlamak için kabloya uygulanan ekipmanlara kablo başlığı ve eki denmektedir. Kablonun tamamlayıcı unsurları ve kablo sistemlerinin entegre ürünlerdir. Tamamen ekranlanmış olup, su sızdırmazlık özelliğine sahiptirler. Uygulama aşaması uzmanlaşmış sertifikalı kişilerce montaj talimatlarına uyarak yapılmalıdır aksi takdirde yapılan yanlış ve özensiz uygulamalar başlık ve eklerin patlamalarına ve dolayısıyla yüksek maliyetli olabilecek enerji kesintilerine yol açabilir. Özellikle orta gerilim kablo ek ve başlık uygulamalarında meydana gelebilecek problemleri önlemek için kablonun teknik özelliklerine ve yapısına uygun kablo başlık ve ekleri seçiminden başlayarak, kablonun serimine ve montaj aşamasına kadar uygun koşulların sağlanmasına dikkat edilmesi, kablo hazırlığının, kablonun izole ve yarı iletken tabakasının soyma işleminin uygun alet ve ekipmanlarla, uygulama konusunda uzmanlaşmış, sertifikalı kişilerce montaj talimatlarına uygun olarak yapılması gerekmektedir. 
Kablo Başlıkları ve Eklerinin Görevi : 
Kablonun kablo, trafo veya hücreye (hava ve SF6 gaz yalıtımlı) ya da havai hatlara ve baraya ısı büzüşmeli, (dışarıdan uygulanan ısıl işlemle) reçine dolgulu, soğuk uygulamalı (cold applied), sıkı geçmeli (push on/slip on) olduğu gibi, düz, L (fişlividalı dirsek) ve T (vidalı) Tipi ayrılabilir ekranlı başlıklarla da bağlanması ve sonlandırılmasını sağlayan CENELEC ve IEC gibi uluslararası standardlara uygun olarak silikon veya EPDM kauçuktan imal ekipmanlardır. Kablo uçlarının nemden, tozdan etkilenmemesi ve elektrik alanının kontrol altına alınması ile kısa devre zorlanmalarına karşı direnç göstermesini sağlayan aparatlardır. Orta gerilim Kablo ekleri (Ekmuf) Isı Büzüşmeli ve Soğuk Uygulamalı olarak üretilir. Isı büzüşmeli, Soğuk Uygulamalı ve Sıkı Geçme olarak üretilen kablo başlıkları ise harici ve dahili olmak üzere ikiye ayrılır. Ayrılabilir ekranlı başlıklar ise Düz, L (fişli-vidalı dirsek) ve T (vidalı) tip olmalarının dışında çeşitlendirilmez. Başlık yapılmasının amacı; dahili bağlantılarda kısa devre darbelerine karşı korumak, harici tesislerde ise nem veya suyun kabloya sızıntısını önlemektir.1kV’tun altında dahili tesislerde kablo başlığına ihtiyaç yoktur ancak 1kV’tan sonraki dahili tesislerde kablo başlığı yapma zorunluluğu vardır. Orta ve yüksek gerilim kabloları, elektriksel stresin (zorlanmanın) herhangi bir boşalım veya izolasyon bozulmasına sebep vermeyeceği şekilde tasarlanır. Kablonun kendi yapısı herhangi bir şekilde (ek veya başlık sistemlerinde olduğu gibi) bozulduğunda, kablo boyunca oluşan stres yapısı (manyetik alan) bozulmuş olur. 6,6 kV ve üzeri ekranlı kablolarda, izolasyon tabakasının çıkarıldığı noktada çok yüksek bir stres oluşur. Bu stres, kablo yüzeyindeki havayı bile iyonize etmeye yeterlidir. Bu iyonizasyonla oluşan ısı ve diğer etmenler bir zaman sonra izolasyon yüzeyini deforme edecektir. Bu deşarj ve izolasyon bozulmasını önlemek için ekran uçlarındaki stres seviyesini azaltacak bir stres kontrol sistemine ihtiyaç vardır. Başlık ve ek (ekmuf) sistemlerinde bu stres kontrol işlevini yine ek ve başlık gövdesinin içinde bulunan ayrı bir stres kontrol tabakası (stres kontrol tüpü) yapmaktadır. Bu tabaka hacimsel genişleme ve daralmalara dayanıklı ve stres bölgesini düzleştirici (manyetik alanı homojen olarak dağıtan) yapıdadır.